Acto de mobilización expansiva en Bruxelas, Plataforma Queremos Galego, Día das letras Galegas, Martes 17 de Maio Ás 19 HS

Originally published on May 11, 2011.

TEXTOS DE CASTELAO SUXERIDOS PARA A LECTURA O 17 DE MAIO         

- “Ningún idioma alleo —por ilustre que sexa— poderá eispresar en nome do noso os íntimos sentimentos, as fondas doores e as perdurables espranzas do pobo galego; se aínda somos diferentes e capaces de eisistir, non é máis que por obra e gracia do idioma”.

- E diríalles máis: “Prohibíchedes o galego nas escolas para producir no esprito dos nosos rapaces un complexo de inferioridade, facéndolles creer que falar galego era falar mal e que falar castelán era falar ben. Espulsáchedes o galego das eirexas, facendo que os representantes de Cristo esplicaran o Evanxeo no idioma oficial, que o pobo non falaba nin comprendía ben. Refugáchedes o galego ante os Tribunaes de xustiza e chegáchedes a castelanizar barbaramente as toponimias galegas. ¿E de que vos valeu? Porque dispois de máis de catro séculos de política asimilista, exercida con toda riqueza de astucias e violencias, o noso idioma está vivo. Sodes, pois, uns imperialistas fracasados”.

- Por outra banda, consideramos como actos bárbaros os atentados á vida dos idiomas. ¿Que diríamos se o Estado mandase derrubar o Pórtico da Groria? Pois eu digo que o noso idioma é unha obra de arte mil veces superior á obra do mestre Mateos. Creouna o xenio inviolable do noso pobo e labrouna o amor, a door e a ledicia de moitísimas xeracións. Unha língoa é máis que unha obra de arte; é matriz inagotable de obras de arte.

- Se Galiza non reclamase a oficialidade do seu idioma e o dereito a usalo como língoa vehicular do enseño, ¿podería presumir de capacitación política para rexir a súa vida? Porque a concencia da propria personalidade e os anceios de salvar a imponderable riqueza do seu esprito son a garantía moral que

Galiza oferece para merecer a liberdade

- ¿Con que dereito se nos obriga a deprender a língoa de Castela e non se obriga aos casteláns a deprender a nosa? ¿Con que dereito se prescinde do idioma galego nas escolas de Galiza para que os galegos non se afagan a leelo e non seipan escrebilo?

- O que nos preocupa e indina é que o galego sexa un idioma proscrito das escolas primarias de Galiza.

- O día que houbese unha lingua universal, os galeguistas serían os primeiros en decir que nas escolas, ademais de enseñar o galego se enseñase tamén esa lingua. O que pasa é que o Estado o que quixera, como xa se dixo, era que abandonásemos a nosa lingua e que non adeprendésemos ningunha máis que o castelán

- Por intuición de raza domiñante, saben moi ben cal é a eficacia do idioma, e n-esta custión endexamais transixen. Para eles en Hespaña non hai máis idioma que o castelán; os outros son maneiras lamentables, descorteses, burdas, dexeneradas de falar, e imponse a súa eliminación pol-o ferro e o lume. Eles detrás do mostrador escoitan i entenden o galego; até o falan —¡é un elemento para o axuste!—; pero non poden concederlle rango de idioma. Os galegos que se formaron n-esta escola, castelanizáronse fortemente, e á semellanza dos seus xefes prohibiron aos fillos que falaran en galego —que era así como un pasado vergoñento, un antecedente lamentábel e denigrante.

- Galiza ten unha língoa propria, criada no berce de outra anterior —probabelmente céltiga—, que é filla do latín, irmán maor do castelán e nai do mal chamado portugués, en cuia língoa se produxo un dos moimentos líricos máis antigos e ademirabeis de Europa. E se a língoa non fose un distintivo nacional,porque non respeta fronteiras e vemos que unha mesma língoa pode servir de lingoaxe a diversas nacións, xusto será recoñecer que, polo menos, o idioma galego —hoxe falado en varias partes do mundo— é natural de Galiza, porque alí nasceu e alí se criou e fixou literariamente.

- Algúns galegos de boa fe coidan que o cultivo do noso idioma é unha impedimenta de traballo na emigración. Mais eu quero invitalos a meditar: ¿Pensades que a nosa Terra pode seguir sendo un criadeiro de carne humana, para enviar ás Américas en paquetes teutóns? Porque o noso deber está en asegurar o dereito ao traballo remunerado, para que ningún irmán noso emigre por necesidade. ¿Pensades que os galegos poden seguir andando polo mundo a ofereceren indiñamente a mercancía dos seus lombos e dos seus brazos? Porque o noso deber está en armar ao pobo dunha instrución primaria, profesional e técnica, que lle permita ser diño en todas partes, i en todas partes atopar as ventaxas que se lle oferecen a un inglés, a un alemán... ¿Ou é que na emigración resulta superior un castelán a un galego por falar unha língoa máis estensa? A superioridade non está no idioma que se fala; está no que se sabe, no que se di e no que se fai.

Castelao (1886-1950)

About the event

Defending the Galizan Language
chevron-down linkedin facebook pinterest youtube rss twitter instagram facebook-blank rss-blank linkedin-blank pinterest youtube twitter instagram